Překlad literární prvotiny vynikajícího středověkého lékaře, průkopníka bádání o nerostech a jedinečného znalce soudobého hornictví a hutnictví (1491-1555), podává věrný obraz našeho hornictví v 16. stol., zachycený hlavně v českém hornickém městě Jáchymově v Krušných horách (Agricola zde působil v letech 1527-1533 jako lékař). Formou platonského dialogu líčí autor vznik Jáchymova, popisuje jednotlivé hornické stroje a nářadí a seznamuje se všemi způsoby hornické a hutnické práce, jichž se za jeho života užívalo. Vedle těchto dokumentárních dat vyniká z celého díla vřelý autorův poměr k hornickému stavu a zdůraznění velkého významu hornictví pro lidstvo.
Vydavatel: Státní archiv v Brně and Svazkem uzavírá se vydání brněnských knih z let 1567 až 1641 a zároveň i ediční program stanovený pro moravské zemské desky. V úvodu zabývá se autor především formální stránkou desk, srovnává vývoj deskových institutů, na mnohých místech dotýká se i sociálně ekonomické problematiky. Práce je založena nejen na samotných zemských deskách, nýbrž též na materiálu listinném, urbářích, inventářích, účtech a j. pramenech z fondů Státniho archivu v Brně a jinde. Transkripce textu, věcné poznámky, rejstříky mají podobnou úpravu jako v předcházejících svazcích.