Number of results to display per page
Search Results
5092. Fyzika a Matematicko-fyzikální fakulta UK
- Creator:
- Němeček, Zdeněk
- Format:
- print, bez média, and svazek
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- Univerzita Karlova., Matematicko-fyzikální fakulta, dějiny vědy, fyzika, mezinárodní spolupráce, history of science, physics, international cooperation, 6, and 53
- Language:
- Czech
- Description:
- Zdeněk Němeček.
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5093. Fyzika a živé struktury: odkud povstávají mechanické vlastnosti živé hmoty
- Creator:
- Holeček, Miroslav, Kochová, Petra, and Tonar, Zbyněk
- Format:
- print, bez média, and svazek
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- živé organismy, biofyzika, living organisms, biophysics, 2, and 577
- Language:
- Czech and English
- Description:
- Od dob, kdy Galileo Galilei položil základy matematického popisu přirozených procesů, musela fyzika projít ještě složitou cestu, než zacílila se vší vážností a energií tento popis na živé organismy. Neobyčejně smělý rozvrh Reného Descarta, jehož matematicky chápaná rozprostraněnost zahrnovala i živé organismy jakožto mechanismy podléhající stejným zákonům jako cokoli neživého, ovšem nenabízel žádnou cestu, jak fyziku systematicky provozovat. Tuto cestu vytyčil až Isaac Newton. Jeho program průzkumu fyzikální reality je však založen na zkoumání pohybů a hledání sil, které tyto pohyby odchylují od pohybu rovnoměrného a přímočarého. V tomto pojetí se tak živé organismy jeví jako prakticky nepřístupné nějakému fyzikálnímu průzkumu. Pojem pohybu chápaného jako geometrická trajektorie zde ztrácí svůj zásadní význam (je řada jiných podstatných "pohybů", jako růst či rozmanité změny vnitřní struktury) a pojem síly se stává problematickým (jaké "síly" zastaví pohybující se myš?). Až ve dvacátém století se fyzika začala vážně a systematicky zabývat i živými strukturami. Bylo to zejména díky rozvoji termodynamiky, molekulární fyziky, počítačových simulací a vysoce sofistikovaných experimentálních a zobrazovacích metod., The paper deals with living matter (living tissues and individual cells) from the point of view of physics. It passes through several upůto-date approaches that are clearly physical. Starting with thermodynamics that brings us to study the free-energy dependence on microscopic parameters of living tissues, we continue with special mechanical properties of living cells and the important role of pre-stress in their "skeleton". We mention the "tensegrity approach" and review briefly the approach in which a cell is understood as a soft glassy material. Then we discuss problems of description and experimental identification of properties of living tissues and present an example outlining a pure mechanical explanation how smooth muscle cells may efficiently control mechanical behaviour of the whole tissue. The concluding discussion tries to elucidate the role of physics in understanding the secret of life., Miroslav Holeček, Petra Kochová, Zbyněk Tonar., and Obsahuje bibliografii
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5094. Fyzika elementárních částic ve Fyzikálním ústavu dnes a zítra
- Creator:
- Chýla, Jiří, Cvach, J., Chudoba, J., Kupčo, A., Lokajíček, M., Niederle, J., Reimer, P., Šmída, R., and Vrba, V.
- Format:
- print, bez média, and svazek
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- fyzika, elementární částice, dějiny, physics, particles (nuclear physics), history, 6, and 53
- Language:
- Czech and English
- Description:
- Výzkumný program Sekce fyziky elementárních částic je uskutečňován, obdobně jako je tomu v této oblasti fyziky na celém světě, v rámci velkých mezinárodních kolaborací, které své experimenty provádějí v několika hlavních střediscích, kde jsou k dispozici mohutné urychovače. Ústředním mmotivem všech těchto experimentů je zkoumání struktury hmoty na subjaderných vzdálenostech a podstaty sil tam působících. Základní informace o současném stavu našich znalostí mikrosvěta, tvořící tzv. standardní model (SM), jsou shrnuty v článku k padesátému výročí založení FZÚ [1]. V něm najde čtenář také stručný přehled otevřených otázek dnešního SM a nástin teoretických směrů, které na tyto otázky SM hledají odpověď. Krátký přehled základních pojmů SM najde čtenář i v rámečku zařazeném v průběhu textu., Jiří Chýla a kol., and Obsahuje bibliografii
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5095. Fyzika hudby
- Creator:
- Scholtz, Vladimír
- Format:
- print, bez média, and svazek
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- fyzika, hudba, physics, music, 6, and 53
- Language:
- Czech and English
- Description:
- Hudba je umění, dá se řící, že dokonce nejabstraktnější forma umění. Mizí v okamžiku, ve kterém byla stvořena, a po většinu času ji lidé nebyli schopni uchovávat jinak než v paměti nebo nějakou formou notového zápisu. Ani notový zápis však nepředstavuje skutečný záznam hudby, je to pouze předpis pro její opětovné stvoření a úspěch tohoto procesu závisí na zručnosti a vkusu interpreta. Vnímání hudby a její krásy je jedinečnou výsadou každého člověka a doprovodné subjektivní pocity závisejí na individuálním vkusu a kulturní predispozici. Otázku subjektivního vnímání ponecháme psychologii a na tomto místě se pokusíme popsat hudbu objektivně. Ve skutečnosti však nepůjde o skutečný popis hudby samotné. Objektivně jsme schopni popsat pouze hudební teorii, tj. nauku o tom, jak tvořit zvuky a souzvuky tak, aby to našemu uchu znělo libě - tedy spíše jak nevytvářet hluk. Tvorbu neboli skládání a interpretaci hudby ponecháme příslušným géniům - skladatelům a interpretům., This article provides a description of the perception of sound, the characteristics of tone and physical principles of music theory. Melody and harmony are explained by Pythagorean tuning of the three, five, and seven tone scale of notation along with just and tempered tuning., Vladimír Scholtz., and Obsahuje seznam literatury
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5096. Fyzika hudobných nástrojov
- Creator:
- Scholtz, Vladimír
- Format:
- print, bez média, and svazek
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- fyzika, hudební nástroje, physics, musical instruments, 6, and 53
- Language:
- Czech and English
- Description:
- O vzniku hudobných nástrojov majú asi všetky rasy a národy svoje báje a povesti. Starý zákon uvádza Kainovho potomka Jubala ako otca všetkých hrajúcich na harfu a píšťalu (1. M. 4/21), Gréci zase za pôvodcu píšťal považujú boha Pana, odkiaľ aj pochádza súčasný názov Panovej flauty. Názory moderných bádateľov sa rôznia, zhodujú sa však v tom, že prvé nástroje človek nevymyslel, ale skôr našiel, napr. korytnačí pancier ako nástroj bicí alebo primitívny luk ako nástroj strunový. O histórii hudby a hudobných nástrojov bolo napísaných množstvo kníh (napr. [1,2]). V tomto príspevku sa pokúsime popísať tvorbu tónov na najznámejšich hudobných nástrojoch používaných v modernej európskej hudbe z pohľadu fyziky (z kníh odporúčame napr. [3]). Tieto hudobné nástroje môžeme podľa mechanizmu tvorby tónu rozdeliť do troch hlavných skupín: strunové, dychové a bicie., The aim of this overview is to describe the basic physical principles of musical instruments currently used in western music. These instruments can be, with the respect to the mechanism of tone generation, divided into strings, woodwinds and percussions. The appearance of standing waves inside the instruments and the resulting consequences for the players are presented and discussed., Vladimír Scholtz., and Obsahuje seznam literatury
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5097. Fyzika měkkých biologických látek
- Creator:
- Blahovec, Jiří
- Format:
- print, bez média, and svazek
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- fyzika pevných látek, zemědělské produkty, brambory, solid state physics, agricultural products, potatoes, 6, and 53
- Language:
- Czech
- Description:
- Příspěvek se zabývá použitím metod fyziky měkkých látek při studiu mechanických vlastností zemědělských produktů, které můžeme chápat jako kompozit tuhých a měkkých látek. Tyto možnosti jsou demonstrovány na mechanických vlastnostech syrových, vařených a smažených brambor jako indikátorech konzumní kvality produktu. Role teorie i hlubšího porozumění získaných výsledků při odhalování instrumentálních omezení má v těchto aplikacích významnou úlohu. Role teorie je natolik významná, že umožňuje pochopit změny vyvolané způsobem zpracování (vaření, smažení) a přitom zachytit i velmi jemné rozdíly ve vlastnostech produktů, které jsou způsobeny meziodrůdovými diferencemi., Jiří Blahovec., and Obsahuje seznam literatury
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5098. Fyzika na kolesách 2013
- Creator:
- Novák, Patrik and Bokor, Jozef
- Format:
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- fyzika, physics, 6, and 53
- Language:
- Czech
- Description:
- Patrik Novák, Jozef Bokor.
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5099. Fyzika nízkých teplot
- Creator:
- Skrbek, Ladislav and Šebek, Josef
- Format:
- print, bez média, and svazek
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- fyzika, nízké teploty, physics, low temperatures, 6, and 53
- Language:
- Czech and English
- Description:
- Ladislav Skrbek, Josef Šebek.
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public
5100. Fyzika očima gymnazisty
- Creator:
- Fořt, Stanislav
- Format:
- Type:
- model:article and TEXT
- Subject:
- fyzika, physics, 6, and 53
- Language:
- Czech
- Description:
- V tomto příspěvku se pokusím krátce popsat, jaký názor mám na výuku fyziky na gymnáziu. Vzhledem k tomu, že jsem měl možnost vyzkoušet pouze jeden typ školy - osmileté gymnázium -, a to pouze v jedné konkrétní instituci, nekladu si žádné nároky na zhodnocení systému jako celku. Tento článek je spíš subjektivním shrnutím mých zkušeností. and Stanislav Fořt.
- Rights:
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ and policy:public